top of page

Þjórsárdalur

Ábyrgðaraðili: Skógræktin

Fróðleikur

Almennt um skóginn

Náttúruleg umgjörð skógarins fylgir fjölbreyttu landslagi þar sem mætast miklar andstæður, allt frá blómlegum skógum að ógrónum öskuflákum úr Heklu. Skógurinn er að mestu birkikjarr, auk blandskóga af greni, furu og lerki. Kjörinn staður til útivistar, enda er í skóginum fjöldi merktra og ómerktra stíga og skógarvega.

Staðsetning og aðgengi

Þjórsárdalsskógur liggur vestan við þjóðvegi nr. 32 þar sem hann sveigir til austurs í átt að Búrfellsvirkjun. Hægt er að komast í skóginn af afleggjaranum að Ásólfsstöðum og einnig yfir göngubrú yfir Sandá sem liggur innar. Tjaldsvæðið í Þjórsárdal er þar á milli og er vel merkt.

 

Aðstaða og afþreying

Í Þjórsárdal teygir skógur sig langt upp í hlíðar, landslag er fagurt,  fjölbreytt og sannkallaður ævintýrabragur er á því. Í skóginum eru fjölmargir merktir og ómerktir stígar og slóðar til umferðar fyrir ferðalanga og göngugarpa, ár til að sulla í og hraun til að skoða. Á svæðinu eru stígar sem henta hjólastólaumferð, góð tjaldstæði og sundlaug.

Saga skógarins

Þjórsárdalur er austasti dalur Árnessýslu. Eftir honum renna Sandá og Fossá en Þjórsá fellur upp í dalsmynnið. Dalurinn er að mestu þakinn hrauni og vikri en talið er að mikill skógur hafi verið í honum  við landnám. Talið er að byggð hans hafi að mestu eyðst í Heklugosi árið 1104 en fundist hafa minjar um 20 eyðibæi. Talið er að mikill skógur hafi verið í Þjórsárdal við landnám en að hann hafi verið eyddur þar sem byggð var þéttust eftir Heklugos. Mikill hluti skógarins lifði gosið af og höfðu flestir bæir Árnessýslu og jafnvel víðar, skógartekju um árhundruði í Þjórsárdal. Mestir birkiskógar voru eftir í Skriðufelli og Ásólfsstöðum; oftast kallaður Þjórsárdalsskógur. Skógrækt ríkisins keypti Skriðufell í Þjórsárdal árið 1938 og hluta úr jörðinni Ásólfsstöðum árið 1962.

Trjárækt í skóginum

Eftir friðun hafa birkiskógar breiðst út frá þeim 200 ha skógar sem voru til staðar árið 1939 og yfir meira en 600 ha í dag. Gróðursett var innan um kjarrið í Þjórsárdal fram undir 1990 en eftir það var farið að fikra sig með gróðursetningu niður á sandana. Grisjun á fyrstu gróðursetningum og sala viðarins er farin að skila umtalsverðum tekjum, enda vöxtur trjáa góður í Þjórsárdal.

Skógrækt á söndum Þjórsárdals er nú hluti Hekluskógaverkefnisins. Hugmyndin með verkefninu er að endurheimta birkiskóga og víðikjarr í nágrenni Heklu. Sá gróður myndi minnka vikurfok í kjölfar gjóskugosa úr eldfjallinu og verja þar með land í nágrenni fjallsins fyrir jarðvegseyðingu. 

Annað áhugavert

Þriðji hæsti foss landsins, Háifoss (122 m), fellur innst í dalnum í Fossá. Annar þekktur foss, Granni, fellur fram af sömu bjargbrún við hlið Háafoss. Mun neðar í Fossá er síðan Hjálparfoss sem er tvískiptur foss í kvos einni á móts við Búrfell.

Bærinn að Stöng var grafinn upp árið 1939. Byggt var yfir hann svo nú er hægt að sjá þar hvernig eldstæði og annað innbú leit út á söguöld.

Fengið frá: www.skogur.is

 

bottom of page