top of page

Ásbyrgi
-Upplýsingar

Ábyrgðaraðili: Skógræktin

 

 


 

 

 


Almennt um skóginn

Fjölbreyttur skógur í ægifögru og stórgerðu skeifulaga jarðsigi í Vatnajökulsþjóðgarði, einu mesta náttúruundri landsins. Byrgið er skógi vaxið, einkum af birki og víði, auk reynis og nokkur þúsund barrtré voru gróðursett í því og dafna vel. Í Ásbyrgi er góð aðstaða til útivistar; gönguleiðir eru margar, tjaldsvæði góð og náttúrufegurð mikil.

Margir hafa komið í Ásbyrgi, en færri vita að byrgið og skógurinn í kring er eignarland Skógræktarinnar og því þjóðskógur. Ásbyrgi er hamrakví með allt að 100 m háum, þverhníptum veggjum. Í miðju byrginu rís klettur, Eyjan, og eru hamragöng beggja megin hennar, en innst er tjörn. Þvermál Ásbyrgis er um 1 km og lengd 3,5 km og mun það hafa myndast í hamfarahlaupum í Jökulsá á Fjöllum.

 

Staðsetning og aðgengi

Aðkoman að Ásbyrgi er frá þjóðvegi nr. 85 innst í Kelduhverfi. Frá Austurlandi er styst að fara um Hólsfjöll og Hólssand en þar er malarvegur.


Aðstaða og afþreying

Í Ásbyrgi er góð aðstaða fyrir ferðalanga og áhugafólk um náttúru. Tjaldstæði á vegum Vatnajökulsþjóðgarðs er rúmt og gott með fyrsta flokks aðbúnaði. Skammt frá tjaldstæðinu er golfvöllur og verslun sem selur allar helstu nauðsynjar. Inni í byrginu er gott bílastæði og stígakerfi. Þar er einnig grasflöt sem er nýtt ýmist sem íþróttavöllur eða tjaldsvæði og danspallur er þar skammt frá, enda hefur Ásbyrgi lengi verið samkomustaður Norður-Þingeyinga. 


Saga skógarins

Talið er að Ásbyrgi hafi myndast við að minnsta kosti tvö hamfarahlaup úr norðanverðum Vatnajökli, annað fyrir 8-10 þúsund árum en hið síðara fyrir u.þ.b. 3 þúsund árum. Síðan hefur Jökulsá fært sig til austurs. Þjóðsagan segir að hinn áttfætti hestur Óðins, Sleipnir, hafi stigið þar niður fæti þegar goðið var á yfirreið.

Skógræktin keypti jörðina Ásbyrgi árið 1927 og friðaði skógarleifarnar í Byrginu sama ár. Hákon Bjarnason skógræktarstjóri lýsir aðstæðum þannig 1936: „Friðunin í Ásbyrgi kom á elleftu stundu, því að gömlu skógarnir, Leirtjarnarskógur og Botnsskógur, voru á fallandi fæti. Nýgræðingur var þar lítill sem enginn, en land mjög notað til beitar. Gömlu trén voru að kveðja lífið fyrir elli sakir. En nú (1936) er nýgræðingurinn að færast óðfluga um allt Byrgið, aðeins átta árum eftir að friðun komst á.“

Árið 1974 var þjóðgarðurinn í Jökulsárgljúfrum stofnaður og varð Ásbyrgi strax hluti hans, enda náttúruleg aðkomuleið að þjóðgarðinum. Svo var ákveðið að gera þjóðgarðinn í Jökulsárgljúfrum að hluta Vatnajökulsþjóðgarðs árið 2008. Skógræktin á þó áfram Ásbyrgi og hefur samstarf við þjóðgarðinn varðandi umsjón með svæðinu.

 

Trjárækt í skóginum

Yst í Ásbyrgi er móagróður en innar er fjölbreyttur og þroskamikill birkiskógur með óvenjumiklu ívafi reyniviðar. Á árunum milli 1950 og 1980 var nokkuð gróðursett af innfluttum trjátegundum í Ásbyrgi, einkum rauðgreni, blágreni, hvítgreni, lerki og skógarfuru. Nú er stefnan hins vegar sú að gróðursetja ekki meira en að viðhalda sem víðast fjölbreyttum blandskógi af birki, reyniviði og gróðursettu tegundunum. Með tímanum mun gróðursettu trjánum smám saman fækka við eðlilega grisjun. Birki og reyniviður breiðast hægt út til norðurs og því mun skógurinn í Ásbyrgi halda áfram að stækka. Umhirða birkiskógarins og gróðursettu trjánna felst í því að viðhalda góðri aðstöðu til útivistar og að viðhalda útsýni frá völdum stöðum. 

 

Annað áhugavert í skóginum

Ásbyrgi er hluti Vatnajökulsþjóðgarðar sem  stofnaður var í júní 2008. Þjóðgarðurinn nær yfir um 12.000 ferkílómetra svæði eða um 12% af flatarmáli landsins og er þar með stærsti þjóðgarður Evrópu.

Botnstjörn innst í Byrginu er í leifum fosshylsins sem myndaðist í hamfarahlaupunum sem mynduðu Ásbyrgi. Hún er tær og einstaklega falleg og þar verpa rauðhöfðaendur árvisst. Vestan við hana er útsýnisklettur þaðan sem horfa má yfir allan skóginn. Talsvert fýlavarp er í klettunum og nokkur gauragangur í þeim yfir sumarið.

Í Ásbyrgi er mikið af sveppum síðsumars, s.s. kúlalubba og berserkjasvepp.

 

Fengið með leyfi frá: www.skogur.is

 

 

 

 

 

bottom of page